Overdenk je te veel of ben je gewoon een vrouw?

Ik maak me overal en nergens druk om en mannen doen dat niet. Althans, dat blijkt uit mijn eigen, kleine onderzoek dat het leven heet en belangrijker: de wetenschap.

‘Waarom voel je je zo dan?” Het is een willekeurige vrijdagavond een aantal jaar geleden en ik heb m’n broertje aan de lijn.

Ik had zin om die avond niks te doen, maar toen het puntje eenmaal bij het paaltje kwam voelde ik me een loser die op haar vrijdagavond koos voor niks terwijl ze toch echt 27 was en elke gelegenheid zou moeten aangrijpen om het leven flink binnenstebuiten te keren door foute beslissingen te nemen, mede mogelijk gemaakt door vodkatonics en de random vrienden die je die avond had gemaakt.

Niet dat ik nou zo vaak achterstevoren door de nacht heen stuiterde, maar even voor het verhaal.

En een ding was zeker: foute beslissingen neem je niet in je eentje op de bank, behalve dat je de beslissing heb genomen om in je eentje op de bank te blijven zitten.

Ik zocht afleiding op Netflix, maar in plaats daarvan vond ik er keuzestress en ik besloot m’n broertje te bellen in de hoop dat hij wel wist wat ik met mezelf aan moest.

“Ik had zin om een avondje helemaal niets te doen, maar nu voel ik me kansloos en saai,” zeg ik als hij opneemt, daarna val ik stil want de uitleg waarom ik me zo voel is, tsja, kansloos. En zoals broers dat doen, lacht hij me uit.

“Waarom voel je je zo dan?” Wil die weten, en ik doe een uiteenzetting van het afgelopen uur waarin ik eerst mijn o-zo gewenste chill-avond omver liet blazen door het te vergelijken met zij die wel een leven hebben – aldus Instagram – om vervolgens ook Netflix nog een duit in het zelftwijfelende zakje te laten doen.

M’n broertje lacht weer, maar zoals broers dat óók doen komt ie vervolgens met de geruststellende woorden die ik tot op de dag van vandaag aan mezelf vertel:

✨ “Maar als jij hier zin in had en verder niemand weet dat jij op je vrijdagavond kansloos en saai zit te zijn, voor wie ben je dan eigenlijk kansloos en saai?” ✨

In één zin doorbrak m’n broertje m’n neerwaartse spiraal en de vrijdagavond was nog lang en gelukkig.

Vrouwenbrein

Dit was niets meer of minder dan een vrij lange introductie waarmee ik wil uitleggen hoe mijn vrouwelijke brein verschilt van mijn broers mannelijke brein.

Want het is me nogal wat, dat vrouwenbrein, en als vrouw die gretig gebruik maakt van alles wat dat brein te bieden heeft, kan ik het zeggen.

En met elke zorg en levenskwestie die in me op popt en ik bij mijn vriend op zijn bordje leg (wat min of meer, en ik maak hier een ruwe schatting, een dagelijks verschijnsel is), wordt het verschil tussen de XX-chromosomigen en XY-chromosomigen verder bevestigt.

Wat dat verschil is? Ik maak me vooral veel te druk om, ja, om wat niet, en m’n vriend – hoe verwoord ik dat duidelijk? – niet. Hij maakt zich vooral niet druk.

Je bent zelf een glasvezelnetwerk

En dat blijkt niet alleen uit mijn eigen kleine, empirische onderzoek dat mijn leven heet, ook uit wetenschappelijke hoek klinken geluiden dat vrouwen anders zijn bedraad dan mannen.

Anders, zeg ik, dus niet beter.

Hoe dat zo? Grotendeels vanwege de geslachtschromosomen en -hormonen die bij mannen en vrouwen anders zijn verdeeld, legt wetenschapsjournalist bij Stanford University Bruce Goldman uit.

Dat zorgt er bijvoorbeeld voor dat bij vrouwen de twee verschillende hersenhelften sterker en gestroomlijnder met elkaar communiceren, terwijl bij mannen de lokale gebieden onderling actiever zijn.

Oftewel: de witte stof (het glasvezelnetwerk van de hersenen) is bij vrouwen groter. Dat brengt niet alleen verschillen in emoties met zich mee, maar ook in gedrag.

En dat verzin ik niet ter plekke, ik ben gewoon even de wetenschap ingedoken.

Denken tot je een ons weegt

In een vrij willekeurige podcast die ik pas luisterde, legt de Amerikaanse psychiater Daniel Amen het verschil in heldere taal bloot.

En hoewel je sommige dingen die de psychiater zegt schijnbaar met een korrel zout moet nemen vanwege de commerciële belangen rondom de hersenscans en supplementen die hij verkoopt (en daar in elke podcast waar hij te gast is graag over praat), legt ie wel duidelijk uit waarom dat brein van mij zo druk is en dat van mijn vriend en broer zo… makkelijk?

Amen stelt dat het emotionele deel van het brein (het limbisch systeem) bij vrouwen veel drukker is, waardoor we meer nadenken en vooruitdenken. Dat is handig, maar het zorgt er ook voor dat een vrouw zich meer en sneller zorgen maakt en meer mentale klachten heeft.

“Woman overdo a lot because of their worries,” zegt de psychiater, en ik voel me aangesproken en begrepen tegelijkertijd.

Daarnaast focust je brein vanwege de menselijke en evolutionair te verklaren negativity bias liever op de negatieve dan de positieve gebeurtenissen en voilà: de piekerspiraal is rond.

Vervolgens lult ie een end weg over het boosten van je serotoninelevels en tipt ie een supplement wat daar wel bij kan helpen en je uiteraard in zijn webshop kunt vinden – je begrijpt wat ik bedoel.

Gevalletje hysterisch type

Hoe dan ook: we overdenken en moeten vervolgens op de mentale blaren zitten.

Hysterisch, kun je het noemen, of althans, zo werd dat vroeger ingevuld door, je verwacht het niet, de mannelijke medemens.

Je was hysterisch (wat overigens is afgeleid van het Griekse woord voor baarmoeder: ‘Hystera’) als je last had van bijvoorbeeld stemmingswisselingen, angst of emotionele uitbarstingen, dat schrijft redacteur bij WOMEN Inc. Xanne Visser in haar vandaag gelanceerde boek ‘Diagnose: vrouw’.

Een vooral mannelijke manier om het vrouwelijke denken te grijpen en te plaatsen in een hokje waar het allesbehalve tot haar recht komt.

Dat vrouwen hoger scoren op neuroticisme (wat min of meer betekent dat je vatbaarder bent voor piekeren en twijfelen), vertelde psycholoog Nienke Wijnants me al eerder. Emotioneel instabiel, kun je het ook noemen, maar volgens de psycholoog wordt het inmiddels meer gezien als goed nadenken en dingen in overweging nemen.

Sociale verwachtingen

Volgens Wijnants is die deinende emotionele toestand overigens deels aangeboren en deels aangeleerd.

Want niet alleen dat brein verschilt, ook sociaal gezien liggen de verwachtingen van meisjes anders dan van jongens, met allerlei perfectionistische gevolgen van dien.

Zo blijkt uit onderzoek van hoogleraar psychologie Kristin Neff dat vrouwen minder vriendelijk naar zichzelf zijn dan mannen. Volgens Neff komt dat doordat vrouwen worden aangeleerd om vooral aardig en gul te zijn voor anderen, en niet per se voor zichzelf.

“Zit eens netjes als een echte dame”

Bovendien worden meisjes al op jonge leeftijd aangemoedigd om zich netjes en welwillend te gedragen, terwijl jongens vooral lekker mogen aanmodderen en risico’s mogen nemen, vertelt de klinisch psycholoog Shannon Sauer-Zavala aan Psychology Today.

We weten allemaal dat je – soms meer dan je lief hebt – wordt gevormd door dat wat je op jonge leeftijd is verteld. En dus zijn het vaker vrouwen dan mannen die zich schikken naar de ander, alles graag ‘goed’ willen doen en fouten zien als falen.

aldus klinisch psycholoog Shannon Sauer-Zavala

De Denker

Een vrouw is niet per se hysterisch of neurotisch, ze denkt doorgaans gewoon meer na. Dat is niet beter of slechter, maar wel anders dan wat we lang hebben gezien (en misschien nog steeds wel zien) als de mannelijke norm.

En ja, al die emotionele activiteit maakt het leven bij tijd en wijle absoluut lastiger dan dat het daadwerkelijk is en hoeft te zijn. Met name op vrijdagavond.

Tegelijkertijd zou een leven zonder al die mijmeringen en spinsels van gedachten en dromen ook wel saai zijn, laat staan dat ik zou weten wat ik in deze nieuwsbrief kwijt zou moeten.

En dus laat ik mijn chromosomen en hormonen dat glasvezelnetwerk in mijn brein lekker ten volle benutten.

En als het me dan toch even te veel wordt, bel ik gewoon een mannelijk brein op.

Veel liefs,

P.S. High five voor jou als je jezelf door al deze woorden heen hebt geworsteld, helemaal tot aan het einde van dit ellenlange betoog over vrouw zijn en waarom daar meer begrip voor mag zijn, maar het moest me op Internationale Vrouwendag even van het vrouwenhart. Ik ben benieuwd naar wat er op jouw hart ligt. Laat hieronder een bericht achter of mail me terug!

P.P.S. Ik schrijf voor mijn plezier, maar als je er net zo van geniet als ik en je mijn imperfecte werk wil steunen, dan kan dat. Alles mag, niks moet. Kijk maar effe wat je doet. Support mijn werk met een donatie via deze link. ♥